Wat een bijzondere ervaring! Toen ik begon aan de nascholing mindfulness was ik behoorlijk sceptisch. Ik zag er, als nuchtere huisarts, weinig meerwaarde van. Maar niets is minder waar. Op advies van anderen ben ik er wel aan begonnen en heb ik veel geleerd.
De mindfulness heeft mij rust gegeven als persoon en als dokter. Ons jakkerige bestaan als arts is al hectisch genoeg. Heerlijk om korte momentjes in te leren bouwen waardoor je einde dag niet leeg naar huis gaat. En waardoor je meer energie overhoudt om de zorg voor je patiënten naar een ander niveau te tillen. Meer aandacht te kunnen geven en relaxter achter je bureau te zitten. Inmiddels adviseer ik het ook aan patiënten.
Oefening baart kunst en ik zou dan ook graag een vervolgopleiding doen bij de enthousiaste, zeer deskundige Barbara.
Carlien Sturm-Bos, dec. 2017, huisarts Den-Haag
In januari 2020 heb ik met veel plezier in Zweisimmen de nascholing compassionate-based care gevolgd in een groep met huisartsen en medisch specialisten.
Voor mij was dit een zeer waardevolle nascholing, hoewel ik van tevoren weinig idee had wat ik van de cursus kon verwachten. Met het nut en de evidence van mindfulness was ik wel bekend. Ik was vooral nieuwsgierig naar de waarde van compassie. Tijdens deze week ben ik echt overtuigd geraakt van het belang hiervan, zowel voor de zorg voor mijn patiënten als voor de zorg naar mijzelf. Het oefenen in koppels of kleine groepjes hielp de effecten van compassie in combinatie met mindfulness zelf te ervaren. Dit vergrootte duidelijk mijn motivatie om hier in de praktijk verder mee te gaan. Barbara is daarbij een heel prettig en bekwaam docent met een open houding voor ieders mening en gevoelens, waardoor een veilige en open sfeer ontstond.
Ik zou deze nascholing van harte aanbevelen aan elke zorgverlener die met aandacht het welbevinden van patiënten en zichzelf wil verbeteren.
John Oosterink, huisarts te Hilversum (2020)
review
Ik ben in het najaar van 2016 aan de training mindfulness voor medisch specialisten begonnen, eigenlijk uit nieuwsgierigheid omdat het in de psychiatrische behandeling en begeleiding van patiënten door enkele collega’s werd toegepast. Zij vertelden mij erbij dat het henzelf ook veel had gebracht. Ik zit lang genoeg in het vak, nu zo’n 20 jaar, om te merken dat je alles wel een keer voorbij hebt zien komen en weet hoe te handelen. Gewoonte, routine en snelle conclusies liggen op de loer. Mijn opleider vertelde mij in de jaren ’90 al: leun eens achterover, luister, onderzoek, verbaas je, laat je verwonderen. Tot op de dag van vandaag passen die woorden: los niet alles in je hoofd al op, laat wat aan de ander over, wees tevreden met wat je wel kan bieden. Mindfulness was voor mij een deja vue van de teksten uit mijn opleiding. Heel herkenbaar en zo waardevol om jezelf aan te blijven herinneren. Laat je verbazen, verwonderen en bovenal: wees vriendelijk voor jezelf. Patiënten en collega’s kunnen mijn ‘opgefriste’ vaardigheden zeker gemerkt hebben. Niet op het puntje van de stoel gaan zitten tijdens gesprekken en in gedachten al de oplossing formuleren, maar wat naar achteren geschoven aan de vergadertafel, luisterend, stiltes laten vallen in gesprekken, ruimte nemen wanneer het kan. De mindfulness-groep bestond uit een aantal jongere deelnemers, jonglerend met hun tijd tussen carrières, kinderen en sociale activiteiten, zoekend naar rust en ontspanning. Daarnaast waren er een paar oudere deelnemers, kinderen deels uit huis, al zeer ervaren in hun werk en zoekend naar inspiratie voor de komende jaren. Trainster Barbara Doeleman deed alle deelnemers goed tot hun recht komen. Zij voorzag ons van achtergrondkennis over psychologische processen zonder alles te ’therapeutiseren’, sprak over onze cognities en bijbehorend gedrag, gaf ons allen ruimte om te ontdekken en zorgde ervoor dat niemand zich ongemakkelijk voelde. We leerden niet onze best te doen, maar te ervaren: het is zoals het is, goed of niet goed en daar hoef je niet zoveel aan te veranderen. Een geruststellende gedachte! Monique Kossen, psychiater Utrecht 2017
Opmerkzaamheid,
een gezonde nieuwsgierigheid, interne rust; het zijn allemaal kwaliteiten die in deze cursus geoefend worden en die maken dat je een betere dokter wordt. Lees het artikel in de NEJM maar. Er is inmiddels ook veel ‘evidence’ dat mindfulness helpt bij het beter omgaan met stresserende gebeurtenissen. Alle Canmeds competenties hebben hier baat bij.Waarnemen wat er met de ander gebeurd, empathie en creativiteit zijn de eerste slachtoffers van de dokter die het te druk heeft. Begrip kunnen opbrengen voor iemand anders is een cruciale vaardigheid voor een arts. Maar terwijl we als dokters echt wel geleerd hebben te observeren wat er bij de ander gebeurt, heb ik bij deze cursus ook geleerd te observeren wat er bij mij zelf gebeurt. Bijvoorbeeld wanneer ik geconfronteerd wordt met vervelende gebeurtenissen. Dat klinkt simpel, maar luistert nauw.
Een recent artikel in de New England Journal of Medicine: ‘From mindless to mindful practise; cognitive bias and clinical decision making’ (1), motiveerde me om deze cursus te volgen. Er is veel bekend over hoe onze hersenen informatie verwerken. Maar weinigen hebben geleerd die kennis te hanteren. En zo blijft er onbewust veel intuïtief handelen bestaan. Evolutionair oude hersencentra nemen bij stress ons brein over. De automatische piloot vliegt vaak veilig maar bij gevaar kan niet alleen op aannames worden gevaren. Assumption is the mother of all fuck ups! Juist en vooral in de geneeskunde.
Mindfulness helpt om je te concentreren, beter waar te nemen, ook van wat er gebeurt in ons brein, die eindeloze gedachtenfabriek die niet uit kan.
Voor iemand zoals ik, die nog nooit een seconde had gemediteerd, was mindfulness een nogal zweverig concept. De ironie is dat juist door te oefenen met mediteren je letterlijk met beide voeten op de grond gezet wordt. Ik realiseer me nu beter onderdeel te zijn (geweest) van een cultuur die rust en bezinning opschort tot het weekeinde of vakantie. Niet alleen lijkt de tijd daardoor steeds sneller te vervluchtigen, maar er is ook minder ruimte voor reflectie. Met mindfulness leer je ‘elke dag een stukje van je parachute te weven, in plaats van pas te beginnen met weven als je uit het vliegtuig moet springen’ aldus Jon Kabat-Zinn, grondlegger van mindfulness.
1. Croskerry P. N Engl J Med 2013; 368:2445-2448
The range of what we think and do is limited by what we fail to notice. And because we fail to notice that we fail to notice there is little we can do to change until we notice how failing to notice shapes our thoughts and deeds.
Dr. Jules Schagen van Leeuwen, Gynaecoloog st. Antonius Ziekenhuis, mei 2014
De cursus compassietraining huisartsen en medisch specialisten kan ik iedereen aanraden. Ik deed deze cursus jan 2020 gecomprimeerd in 1 week in Zweisimmen.
Ik was al bekend met mindfulness en zag deze cursus als een opfrisser. Het was veel meer dan dat. Bijzonder om met een groep medisch specialisten en huisartsen een week met elkaar op te trekken. In een open en veilige sfeer contact met elkaar en met jezelf.
Barbara begeleidt moeiteloos een groep van 30 waarbij ze oog heeft voor iedereen, en dat gedurende de hele week als enige docent. Ik heb veel respect voor hoe ze dat doet.
Ingrid Lukkassen, kinderarts, St. Antonius Ziekenhuis Utrecht/Nieuwegein 2020)
Ik heb net de formele 8-weekse mindfulness training (MBSR) gevolgd bij Barbara Doeleman-van Veldhoven. Barbara is een ervaren en kundige mindfulnesstrainer. Met humor, relativeringsvermogen, scherpzinnige feedback en persoonlijke aandacht voor elke deelnemer begeleidt ze je door de 8-weekse training heen. Het cursusmateriaal is duidelijk, de oefeningen ook. Ik heb de training online gevolgd, en dat was een prima ervaring. Het voordeel hiervan is dat je minder reistijd kwijt bent en de trainingssessies gewoon thuis kunt volgen. Er ontstaat ook in de online community een plezierige en veilige sfeer tussen deelnemers waar eigen ervaringen moeiteloos gedeeld konden worden. Mocht je overwegen een mindfulness training te willen volgen, dan raad ik Barbara van harte aan!
Caroline Reijnen | Projectleider Santeon Ziekenhuizen, juli 2020
Heel af en toe stuit je op een cursus die je manier van denken en handelen blijvend beïnvloedt. Zo’n ultieme a-ha ervaring, waarbij puzzelstukjes op zijn plaats vallen en ingewikkelde materie volgens een bepaalde simpele structuur inzichtelijk gemaakt wordt. Dat gevoel had ik bijvoorbeeld bij de ATLS en later MOET cursus en bij het ontdekken van CRM principes. En dus ook bij deze cursus. Basale zaken die je eigenlijk wel wéet, maar zo moeilijk toepasbaar zijn in ons hectische leven. Deze cursus Mindfulness biedt praktische handvatten om ons drukke werk en leven nét wat kalmer, zinvoller en gewoon prettiger te maken. Fijn voor onszelf, maar zeker ook voor onze partners, kinderen, vrienden, collega’s en zeker niet in de laatste plaatst patiënten.
Mimosa Bruinooge, Gynaecoloog ADRZ Goes / Vlissingen, april 2018
De compassietraining van Barbara heeft mij veel inzichten gebracht die ik zowel in mijn privé-leven als in mijn werk (dermatoloog) heel goed kan gebruiken. In de training hebben we geoefend met het ontwikkelen van meer vriendelijkheid, mildheid en compassie zowel naar jezelf als naar anderen. Hier kan ik mijn verdere leven mee door oefenen…De trainingsdagen waren bijzonder leerzaam, onderhoudend, gezellig en waardevol. De begeleiding van Barbara was fantastisch! Echt een aanrader voor iedereen!
Alice Langeveld, Dermatoloog Tergooi, mei 2019
De online mindfulnesstraining van Barbara is zorgvuldig en mooi opgebouwd, met een fijne afwisseling van lichamelijke oefeningen, meditaties en achtergrondinformatie over de werking van de geest en ons stress-systeem. De humor en vele kennis van Barbara maakt het erg prettig om de training te volgen.
Barbara is een geweldige trainer en werkt écht vanuit haar compassionele hart. Ze luistert vol begrip, geduld en compassie. Met al haar ervaring en wijsheid, geeft ze een treffende, heldere en informatieve uitleg bij vragen en obstakels die ik tijdens de training tegenkwam.
Ook de voorbeelden die Barbara uit haar eigen beoefening en leven deelt zijn helpend bij de training. Het leerde mij om moeilijke dingen of zelfkritiek meer te kunnen relativeren, waardoor je weer verder kunt en begrijpt waarom je soms op een bepaalde manier reageert, denkt of voelt.
Ik gun alle mensen deze cursus, zodat iedereen mag ontdekken hoeveel moois, vertrouwen en kracht er, binnen handbereik, al binnenin onszelf zit. Moge alle levende wezens vrij en gelukkig zijn!
Edith Kuiper, september 2020
Een inspirerende en nuttige cursus over mindfulness en compassie in de gezondheidszorg. Ik begon er wat sceptisch aan doordat een collega de cursus “een cadeautje voor jezelf” noemde, maar eigenlijk klopt dat wel. De cursus gaf mij nieuwe inzichten in het algemeen en over mezelf. Dankzij de enthousiaste uitleg van de groepsbegeleider en door middel van oefeningen en het uitwisselen van ervaringen met medecursisten, train je het ontwikkelen van opmerkzaamheid, innerlijke rust/balans en compassie op de werkvloer èn voor jezelf. Door deze cursus in groepsverband te doen, leer je ook van elkaar en ik heb zo veel praktische handvatten opgedaan. Kortom, een echte aanrader, en voor mij een mooie eerste kennismaking die smaakt naar meer!
Kirsten Bessembinders, juni 2021, Klinisch Geriater Tergooi
De nascholing mindfulness heeft mij op meerdere fronten verrast. Ik dacht van te voren wel ongeveer te weten wat de inhoud zou zijn. Maar niets is minder waar. Juist omdat dit in woorden moeilijk te vatten is zal ik dat ook niet proberen.
De training is erg goed opgebouwd. Barbara bezit het talent om je een andere dimensie te laten zien zonder zweverig te zijn. Ze heeft humor en zorgt ervoor dat iedereen zich op zijn gemak voelt.
In mijn vak als huisarts ervaar ik nu meer ruimte en rust. Tijdens stressvolle momenten kan ik nu iets meer afstand nemen van de situatie waardoor ik mijn reactie met meer zorgvuldigheid kan kiezen.
Kortom een verfrissende cursus die ik iedereen kan aanraden!
Nadia Ritter-Kuipers, Huisarts te Rotterdam, december 2017
Ik was zoekende naar hoe goed om te gaan met de drukte en verantwoordelijkheid van mijn eigen huisartspraktijk in combinatie met mijn jonge gezin. Hoe blijf ik het volhouden en hou ik een goede balans tussen privé en werk? Wat maakt me soms zo moe en wat zou ik anders kunnen doen? Ik was nieuwsgierig naar mindfulness, maar hou niet van dat zweverige. Toen ik een reactie van een collega las over de nascholing bij Barbara Doeleman -van Veldhoven trok me dat over de streep.
Erg tevreden ben ik over de opzet en uitvoering; met evidence based achtergrondinformatie en een nuchtere houding word mindfulness uitgelegd en toegepast in de dagelijkse praktijk. Ik zie het als een andere manier van reflectie en bewustwording van je eigen attitude.
Zonder nu dagelijks te mediteren geeft het me rust, inzicht, zelfvertrouwen en kan ik beter professionele afstand nemen van de dagelijkse praktijk. Ik kan (nog) beter luisteren en dat komt de arts-patiënt relatie ten goede: mild, vriendelijk en met aandacht. Het blijft moeilijk om te verwoorden of uit te leggen, maar ik kan iedere arts aanraden om het gewoon maar te ervaren. Daarnaast denk ik dat het belangrijk is te zoeken naar een docent die bij je past, voor mij was daarom de reisafstand geen probleem en het meer dan waard. Barbara brengt het vol enthousiasme en weet je goed te motiveren zonder belerend te worden, dank daarvoor!
Karlijn Evers, huisarts Nijmegen
Het is eigenlijk heel merkwaardig dat het heden ten dage nog steeds niet algemeen is doorgedrongen dat het trainen van je ‘aandachtspier’ eigenlijk net zo belangrijk is als het trainen van je lichaam. De heilzame waarde van regelmatige lichaamsbeweging is nu wel algemeen aanvaard, maar de waarde van geestelijke training wordt nog steeds erg onderschat. Mindfulness gaat over (trainen in) gewaar zijn. Dat is dus iets anders dan wat we normaal onder mentale training verstaan, namelijk leren concentreren. De meeste medici zullen zich goed kunnen concentreren. Bij een goede concentratie is er een sterk gerichte focus, en sluit je je over het algemeen af voor alles af wat niet binnen het focus gebied ligt. Bij ‘gewaar zijn’ probeer je je juist bewust te zijn van alles wat er zich in en om je heen afspeelt: je sensaties, je gevoelens, je gedachten. Als je je ergens sterk op concentreert, gaat dit over het algemeen ten koste gaat van je ‘gewaar zijn’. Nu uit allerlei onderzoeken blijkt dat artsen (in opleiding) steeds meer te kampen hebben met klachten die passen bij een zogenaamde ‘burn-out’, is het voor iedere werkzame arts aan te raden de training bij Barbara Doeleman (ook preventief) te volgen. Ze is een uiterst ervaren en bedreven trainer. Het is wel belangrijk zich te realiseren dat net zo als met fysieke sport, de training van de ‘aandachtspier’ blijvend moet worden gecontinueerd om de ‘spierkracht’ op pijl te houden. Bella van Dalen, orthopedisch chirurg 2017
De mindfulnesstraining van AMS door Barbara was zeer waardevol. Mijn eerste gedachte over deze training, “een vage en zweverige bedoening”, moest ik eigenlijk al snel achter mij laten. Zeker omdat de effecten ook steeds meer wetenschappelijk ondersteund worden.
De training wordt op een heldere en duidelijke manier gegeven, wat met name artsen aanspreekt. Je leert echt op een andere manier denken en ook functioneren. Kortom een eye opener, en eigenlijk zou je willen dat iedereen mindfull door het leven gaat, dan zou het er in ieder geval echt anders uitzien, zowel in privé als in de werkomgeving. Zelfs in de sport heeft het voor mij veel effecten.
Ik kan het iedere hoog opgeleide professional aanraden.
Hans Smeets, radioloog Ijsselland Ziekenhuis en ondernemer TeleConsultEurope
Dokters zitten veelal in de doe- en oplos modus. Soms gaan we daarin voorbij aan wat de patiënt daadwerkelijk nodig heeft en al dan niet vraagt. We staan onvoldoende open voor observeren, luisteren en zijn er soms niet helemaal bij met onze aandacht: we denken dan alweer aan een andere patiënt of een overvolle agenda. Dat speelt ons ook parten in communicatie met collega’s: we zijn er vaak “niet helemaal bij”. Daarnaast ontbreekt het aan aandacht voor onszelf: wat gebeurt er in je lichaam en je gedachten, hoe is je stemming? Het bewust worden van dit alles helpt om op een open en onbevooroordeelde wijze naar jezelf en de ander te kijken. Hierdoor kan een ander reactiepatroon ontstaan wat helpt om echt te luisteren en te kijken. Bovendien geeft het meer rust en ontspanning.
Barbara laat op plezierige, nuchtere, “niet-zweverige” manier zien hoe mindfulness kan helpen om jezelf en je omgeving te verrijken: accepteer wat er is.
Gerda Meijler, kinderarts-neonatoloog, Zwolle
De vervolg compassietraining die ik kort geleden volgde bij Barbara was een prachtig vervolg op de MBSR. Ik ben ervan overtuigd dat mijn zoektocht naar milder, warmer en liever zijn schuilt in het trainen in zelfcompassie. Wat zou de wereld fijn zijn als we allemaal meer compassie naar onszelf en naar anderen hadden. Met vriendelijkheid naar jezelf en de ander kijken levert zoveel op. Het leverde mij vooral een betere relatie op met mijn dichtbije familie. De compassie meditaties zijn niet zo omvangrijk (zo omvangrijk als je zelf kiest, maar meestal zo’n 15 minuten) en je merkt dat herhalen ervan veel ontspanning brengt. Je kunt ze overal doen, ook tussendoor op je werk. De training was ook ontzettend waardevol voor mijn praktijk. Ineens zag ik zo duidelijk dat vele problemen die zich op mijn spreekuur voor deden voortkwamen uit strengheid naar jezelf, sterk oordelen over je eigen falen, schuldgevoelens. Het voelt als heel sterk gereedschap om patiënten te laten inzien dat lijden menselijk is en dat ze zichzelf daarin vriendelijkheid mogen wensen. Wat de training ook heeft opgebracht voor de dagelijkse praktijk is dat ik bij stress en somberheid ook veel meer de nadruk leg op ontspanning; waar laad je van op? Waar krijg je energie van? Ik laat ze zien dat het gaat om balans en dat het natuurlijk belangrijk is om te werken aan stress verlaging, maar dat het ook een krachtig mechanisme is om de ontspanning te vergoten. Dat draagt net zo hard bij aan de balans.Barbara is een inspirerende trainer. De sfeer is warm en als ik binnen kom voel ik me meteen ontspannen. Ik ben iedere keer onder de indruk van haar vakkennis op het gebied van stress en pijn.
Martijntje Quik, huisarts Amsterdam 2016
Door het volgen van de 8 weekse mindfulnesstraining heb ik meer inzicht gekregen in de signalen in mijn lichaam die duiden op stress, heb ik actief leren ontspannen, beter leren kijken en aandachtiger leren luisteren naar mijn patiënten. Dit alles zorgt ervoor dat ik bewuster en ‘mindvoller’ in het leven sta. De betrokken en enthousiaste begeleiding van Barbara heeft eraan bijgedragen dat er een veilige, ontspannen sfeer ontstond waarin we met elkaar konden oefenen, onze ervaringen konden delen en van elkaar konden leren. Daarnaast vond ik het erg waardevol dat er naast het oefenen van mindfulness ook een wetenschappelijk kader geboden werd waarin de beschikbare ‘evidence’ over mindfulness uitgebreid aan bod kwam. Deze nascholing is een absolute aanrader als je beter voor jezelf én voor je patiënten wilt leren zorgen.
Wieske Mosmuller, waarnemend huisarts
Mindfulness. Als snijdend specialist kreeg ik toch wat kriebels bij het horen van dit woord en alle (voor)oordelen die ik erbij had. Na een cursus van 8 weken ben ik aangenaam verrast dat het toepassen van bewustgemaakte inzichten je zo verder kan helpen. Voor de dagelijkse praktijk met patiënten en collega’s zeker een aanbeveling. Deze training zou in mijn ogen verplicht moeten zijn voor de vijfjaarlijkse visitatie; als maatschap of als vakgroep. De getrainde vaardigheden dragen bij aan kwaliteit en veiligheid binnen de zorg. Barbara Doeleman geeft de training zeer professioneel en hartelijk vorm. De wetenschappelijke onderbouwing is interessant. Ik gun dit iedereen!
Phianne Bouwmeester, orthopedisch chirurg
Ik had me opgegeven voor deze MF training na de workshop van Barbara tijdens onze 2 jaarlijkse nascholingsweek in maart. Mijn reden was aanvankelijk dat ik kennis wilde maken met MF met name ook om in te zien wanneer ik deze methode voor patiënten zou kunnen aanbevelen. Het mooie was dat de cursus vooral voor mijzelf op het juiste moment kwam, nl. het najaar. Eigenlijk dacht ik dat ik al aardig MF was:) Maar wat heb ik er veel aan gehad, veel geleerd.
Ik had een zeer enerverend half jaar achter de rug en deze cursus heeft me zoveel gegeven, met name rust in mezelf en ik heb geleerd hoe ik die weer kan vinden als ik die weer minder ervaar. Het hebben van compassie voor mezelf is voor mij een hele mooie toevoeging naast een heel aantal andere inzichten.
Ik kan deze training in MF eigenlijk aan iedereen aanraden. Je leert een aantal methodes om MF, eigenlijk mind empty:) te worden. Je kunt kiezen welke bij je past of welke methode je op ene bepaald moment meer geeft. Dit effect van deze MF training is zeker ook mede door de bezielende leiding van Barbara. Zij heeft een zeer gestructureerde aanpak, waarbij herhaling mede leidt tot automatiseren van de methodes en zin krijgen om het te doen, het is geen “moeten”. Ze kent haar grenzen en wordt geen therapeut tijdens de sessies. Ze maakt er een luchtig en heel plezierig geheel van. Haar meerwaarde voor onze groep vrouwelijke huisartsen was denk ik ook haar medische achtergrond. Ze begreep meteen de beroepsproblematiek die verwoord werd in de groep.
Ik maak dagelijks gebruik van het aangeleerde van de cursus in mijn werk. Mijn zithouding heb ik aangepast, wat me veel meer ontspanning geeft. Tussen de patiënten door pas ik zo nodig een 1-3 minuten ademruimte in. De 8 MF werkwoorden heb ik bij de hand om naar te kijken en op te laten komen wat ik daarbij op dat moment associeer. Daarnaast kan ik nu gefundeerd MF training aanbevelen bij patiënten.
Ik hoop dat er meer accreditatiepunten aan worden verbonden, mogelijk zijn dan ook mannelijke collega’s meer “in” voor een MF cursus. Naast de 2 uur intensief bezig zijn op de trainingsochtend doe je ook minimaal 30 min. huiswerk per dag.
Froukje Runia, huisarts Apeldoorn, dec. 2014
Deze training heeft mij meer opgeleverd in mijn wijze van functioneren dan de vele congressen en symposia die ik voor mijn herregistratie iedere 5 jaar nodig heb.Overlegsituaties worden minder frustrerend en daardoor minder belastend. Door meer ontspanning in de wijze van werken blijft meer energie over om patiënten te begrijpen en daardoor beter te behandelen cq. de juiste weg voor hen te wijzen.
Dokters worden in de regel geleefd door de vragen van hun patiënten en niet te vergeten vragen van hun managementteams van hun werkplek cq ziekenhuis. Veel van hen zijn niet zo goed instaat om bij zich zelf de vragen neer te leggen over wat zij zelf voelen en hoe zij zelf willen kijken naar alles wat op hen afkomt. Om goed te blijven functioneren in een werkomgeving waar de druk op efficiëntie steeds verder toeneemt is het beantwoorden van deze vragen wel noodzakelijk.
De cursus Mindfulness voor artsen en medisch specialisten geeft de gelegenheid om jezelf te trainen in het beantwoorden van deze vragen via een 8-tal trainingssessies van 2,5 uur. De sessies worden op uiterst plezierige en inspirerende wijze begeleid door Barbara Doeleman.
Het is wonderlijk om te zien hoe snel je door relatief simpele oefeningen je zelf en je omgeving beter leert waar te nemen en makkelijker momenten van ontspanning weet in te bouwen in je dagelijkse drukke bezigheden. Het leidt tot een meer ontspannen manier van omgaan met je prive- en werkomgeving.
Het feit dat de cursus nauwelijks met accreditatie wordt beloond ( 6 punten voor 20 contact uren en 50 trainingsuren thuis) is een miskenning van de bijdrage van de eigen gezonde geest in het functioneren van een dokter. Ieder die zich zelf lief heeft moet zich de ruimte gunnen deze cursus te volgen.
Hens Brouwers, Kinderarts-neonatoloog UMC Utrecht mei 2015
Nieuwsgierig g
eworden door positieve verhalen van collega’s en patiënten heb ik me ingeschreven voor deze Mindfulnesstraining. Ik hoopte meer greep te krijgen op de dagelijkse hectiek in mijn dagelijks leven, vooral in werk. Hoe dat nu precies in zijn werk zou gaan, had ik niet helemaal voor ogen. Ervaring met mediteren had ik niet.
Tijdens de training ontdekte ik dat het mogelijk was om meer sturing te geven aan mijn manier van denken door allerlei oefeningen, eerst begeleid door de trainer, en vervolgens zelfstandig. Wat het me vooral heeft opgeleverd is: helderheid en rust. En hoe deze steeds weer te kunnen oproepen. Oefening baart kunst, en stapsgewijs ging het steeds beter. Ook in de dagelijkse praktijk is het goed mogelijk om even en stap terug te doen, al is het maar voor een paar minuten. Door mezelf beter op die manier in de gaten te houden heb ik minder de neiging mijzelf voorbij te lopen en het overzicht kwijt te raken. Door een korte meditatie heb ik weer ruimte en aandacht voor de volgende patiënt. Het steeds de link leggen naar het werk als (huis)arts en het ervaringen uitwisselen, naast de theoretische onderbouwing maakten dit tot een hele goede nascholing.
Dit alles onder leiding van Barbara Doeleman-van Veldhoven, die met haar ruime kennis en ervaring gecombineerd met haar stijl van les geven mij enorm veel heeft geleerd. Ze gaf ons ruimte en aandacht en creeërde een goede sfeer. De acht trainingen en het oefenen thuis waren een flinke tijdsinvestering maar dit is het meer dan waard!
Dorothee de Jong, huisarts in Hilversum
Eind 2017 gaf ik mezelf de mindfulness cursus van Barbara cadeau. Stress (haast is nu gewoon geworden en psychiatrie zorgvragen complexer) is een ongezond ding als je ouder wordt.
Ik ken de waarde van meditatie uit mijn middelbare school tijd en het is een mooie aanvulling op tai chi, wat ik nu 5 jaar doe.De mooie bijvangst vind ik het intervisie aspect onderling. Elke arts ervaart druk, verantwoordelijkheid, perfectionisme. Een potentieel ongezond koppel.
Ervaringen uitwisselen is prettig net als samen oefenen en het huiswerk bespreken. Huiswerk om te ontspannen… lekker dus. Kortom collega’s maak eens een “pitstop” in de ratrace en bouw de pauzes in je dagelijks bestaan in. Dat doet je goed.
Stef Linsen, april 2018, freelance psychiater en psychotherapeut Nijmegen
Als medisch specialist ervaar ik regelmatig een erg hoge werkdruk en merk ik dat de dagen dan vaak hectisch verlopen. Door mindfulness heb ik geleerd om, in plaats van dan door te rennen, signalen van mijn lichaam op te pakken en daarnaar te luisteren. Door oefeningen (soms heel simpel en kort) kan ik voor mezelf het stressgevoel op die momenten duidelijk laten dalen. Door beoefening van mindfulness ben ik daardoor bewuster en beter in staat beslissingen te nemen in plaats van door te gaan in de ‘waan van de dag’.
De mindfulness training leert je om duidelijk inzicht te krijgen in het hier en nu en dit zonder oordeel te accepteren. Het is eigenlijk een houding, een manier van in het leven staan die niet alleen in het werk maar ook in het dagelijks leven thuis waardevol kan zijn, bv. bij de opvoeding van kinderen.
De training wordt gegeven in een prettige, open en veilige sfeer met collega’s onder elkaar onder leiding van een zeer professionele en inspirerende docente. Al met al heeft het beoefenen van mindfulness, ook nu na de training, een positieve invloed op mijn leven.
Caroline Heijckman, november 2013, internist-endocrinoloog
Zou ik de mindfulness voor huisartsen aanraden? Zeker!
Ik moet bekennen dat mijn hoop hoog, maar mijn verwachtingen vrij laag gespannen waren: het leek me onmogelijk om in een week of 8 veel verandering te bereiken. Maar het blijkt toch zo te zijn: het lukt me veel beter om niet meer zo te piekeren over dingen waar ik toch geen invloed op heb. Ik hoor het ook terug van mijn collega’s, en van mijn kinderen, dat ik een stuk kalmer ben. En tot mijn grote verrassing realiseerde ik me ineens dat ik al weken geen hoofdpijn meer had gehad!
Fijn ook dat er aandacht is voor de theoretische achtergrond: het lijkt een soort magie, prettig om te weten wat er medisch gezien in je hoofd verandert om dit te bewerkstelligen.
En aangezien ik vrij allergisch ben voor het ‘ guru gevoel’, om het maar eens oneerbiedig uit te drukken, vond ik het heel erg fijn om te merken hoe totaal niet zweverig en vol humor Barbara de cursus geeft.
Ik zeg: invoeren in de basis opleiding. Of beter nog: op de basisschool!
Petra Stad, huisarts Den Haag, dec. 2014
De mindfulness
training welke ik heb gevolgd bij Barbara Doeleman-van Veldhoven vond plaats in een rustige prettige setting. Vooral door de professionele begeleiding van de docente en haar bijzonder grote kennis over de mindfulness heb ik veel geleerd tijdens de training. De docente heeft veel compassie en straalt rust uit wat heeft bijgedragen aan een prettige comfortabele sfeer tijdens de cursus.Vanuit professionele interesse als huisarts ben ik gestart met een training mindfulness. Mijn interesse hiervoor werd gewekt omdat binnen de psychische hulpverlening steeds meer gebruik wordt gemaakt van mindfulness met regelmatig goede resultaten. Ook kwamen er vanuit patiënten steeds meer vragen over deze methode. Omdat ik een idee wilde hebben wat nu precies de kern van mindfulness is, en op welke manier het patiënten zou kunnen helpen, ben ik de training gaan volgen. Een zeer fijne bijkomstigheid wordt gevormd door het feit dat de mindfulnessoefeningen ertoe hebben geleid dat ik mij in het dagelijks leven relaxter voel; ik ervaar minder vaak stress of onrust. Patiënten geef ik regelmatig tips en adviezen over oefeningen die ik heb geleerd tijdens de training. De oefeningen zijn eenvoudig in opzet en goed te integreren in het dagelijks leven. Vooral de korte oefeningen zijn gemakkelijk gedurende de dag toepasbaar.
Eva van de Beek, Huisarts te Hilversum
De basistraining Mindfulness heb ik gevolgd uit nieuwsgierigheid. Wat zou het voor mijzelf, zowel prive als in de praktijk kunnen betekenen. Ik hoorde positieve geluiden van collega’s (in opleiding) erover. En in de huisartsenopleiding is het ingebed. Een inleiding door Barbara Doeleman-van Veldhoven tijdens een nascholingsweek in het voorjaar was de aanleiding om de training bij haar te volgen.
Ik vind haar als trainer erg prettig, rustig, vriendelijk, duidelijk. Bovenal kan ze goed doseren en daar waar deelnemers het moeilijk hebben hen met respect en helpend tegemoet treden. En niet onbelangrijk: humor op zijn tijd.
Wat ik aan de training gehad heb: ik me meer bewust van mijn gevoelens en gedachten. Tijdens mijn spreekuur jaag ik door zonder stoppen, probeer alles in een zwaai mee te nemen. Maar dat kan ook ik niet. Keuzes maken, mag niet alleen, moet ook en is ok. Meer begrip voor anderen, die hoge werkdruk ervaren. Ervaringen uitwisselen hoe ermee om te gaan. Bezigheden kaderen, aandacht concentreren op waar ik mee bezig ben en mijn associatieve geest leiden. Lous Thomson-Molenaar, huisarts Loenen, dec. 2014
“Mindfulness staat voor het doelbewust aandacht geven, gewaarzijn in het hier en nu, zonder oordeel. Mindfulness is een vaardigheid die ons leert minder reactief te zijn. Eén van de manieren om mindfulness te trainen is die van de beoefening van (geleide) meditaties. Regelmatig mediteren weekt mijn gewoontepatronen los, brengt meer balans in een druk bestaan en vergroot mijn vermogen om te focussen, om mijn aandacht doelbewust te richten. Barbara Doeleman- van Veldhoven heeft een training ontwikkeld speciaal voor (para)medische professionals. Ik heb Barbara leren kennen als een zorgvuldige en kundige trainer. Zij heeft door haar eigen professionele achtergrond grote kennis van lichaam en geest interacties. Die kennis draagt, zonder dat zij dit expliciet hoeft te maken, bij aan de wijze en het hoge niveau van haar trainerschap. Barbara belichaamt daarbij mindfulness op zeer authentieke wijze, met een van nature vriendelijke en uitnodigende houding. Naast de baat die ik in algemene zin ervaar, brengt het regelmatig trainen van mindfulness mij in de therapeutische contacten een verdere verfijning van de afstemming op patiënten. Het opent mijn blik, vergroot mijn geduld en verzacht mijn houding, waardoor patiënten zich meer gezien en gehoord weten. Het vergroot tegelijkertijd ook mijn daadkracht, door een beter zicht op interactiepatronen, ondanks dat dit paradoxaal kan klinken. Dit effect komt in de spreekkamer de behandeling veelal ten goede; juist bij ingewikkelde of moeilijke zaken. Tijd win je er niet mee, maar het trainen van mindfulness creëert wel rust en ruimte om, ondanks een overvolle agenda, te zijn, met heel je aandacht, bij de persoon of de (medische) handeling die om die volledige aandacht vragen.”
Else Bisseling, psychiater en onderzoeker St. Radboud UMC te Nijmegen en Hellen Dowlinginstituut Bilthoven
